تحلیل توزیع فضایی کیفیت زندگی شهری در محلات شهر چالوس

در گذشته، محلات مسکونی شهرها به عنوان سلول های حیاتی شهر، هریک عناصر و فضاهای عمومی خاص خود را داشتند و گروه هایی که در این مناطق می زیستند، هویت، مذهب و قومیت مشترک خود را برای قرن ها حفظ می کردند. پیش از صنعتی شدن، محلات شهری توان سازگاری با روند کند تغییرات اجتماعی و اقتصادی را داشته و ضمن حفظ ارزش های طبیعی محیط و رفع نیاز های فردی و اجتماعی ساکنین خود، از پویایی و سرزندگی لازم نیز برخوردار بودند. در ایران در طول چند دهه اخیر، توسعه بی رویه ی شهر نشینی، مهاجرت و ازدیاد جمعیت و افزایش سرعت رشد و توسعه شهرها و تغییر در شیوه زندگی، موجبات دگرگونی بیشتر در بافت و ساختار زندگی شهری را فراهم آورد و سبب زوال کارکرد های نسبتاً ثابت بافت محله ای سنتی گردید. در این میان کیفیت زندگی به عنوان راهی برای مقابله با این دگرگونی ها از سوی سیاست گذاران و برنامه ریزان در سطوح بین المللی و ملی مطرح گردید. پژوهش حاضر با هدف سنجش کیفیت زندگی در محله های 14 گانه ی شهر چالوس، سعی دارد راهکارهایی را در راستای بهبود کیفیت زندگی در محلات شهر، ارائه دهد. بدین منظور پس از شناسایی مفاهیم و تجربیات جهانی پیرامون کیفیت زندگی شهری با استفاده از روش های توصیفی- تحلیلی، شاخص های پژوهش مشخص گردید. با توجه به جمعیت 45625 نفری شهر در سال 1385، بر اساس جدول مورگان و کرجسی، نمونه ای با حجم 380 نفر تعیین و به همین تعداد پرسشنامه هایی تهیه و در بین محلات شهر توزیع شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد شهروندان نسبت به شاخص ها تا حدودی راضی اند و کیفیت زندگی در شهر چالوس متوسط و نسبتاً زیاد می باشد. محله ی 10 با بیشترین میزان رضایت مندی، و کیفیت زندگی زیاد، مطلوب ترین محله و در مقابل محله ی 14 با کمترین میزان رضایت مندی و کیفیت زندگی پایین، نامطلوب ترین محله مشخص شد. در اکثر محله ها، دو شاخص ارتباطی – حمل و نقل و دسترسی- خدماتی بیشترین نارضایتی و شاخص همبستگی اجتماعی بیشترین رضایت مندی شهروندان را به خود اختصاص داده اند. ضریب رگرسیون(?)، نشان داد که بیشترین تأثیر علّی بر کیفیت زندگی در شهر چالوس مربوط به شاخص محیطی با ضریب تأثیر 127/0 می باشد. واژگان کلیدی: توزیع فضایی، کیفیت زندگی شهری، محله، شهر چالوس